Jest to nazwa potoczna, którą określa się grupę skał magmowych wulkanicznych lub żyłowych o strukturze porfirowej – tzn. że gołym okiem widzimy tkwiące w cieście skalnym pojedyncze kryształy. Wyróżniamy porfiry kwarcowe, posiadające jasne prakryształy kwarcu (należą do skał kwaśnych) oraz porfiry bezkwarcowe, w których można dostrzec prakryształy skaleni, piroksenów i amfiboli (te należą do skał obojętnych). Najczęściej spotyka się porfiry o barwie czerwonej lub brunatnej, rzadziej szare z zielonym odcieniem. Porfir zaczyna wyglądać efektownie dopiero po wyrzeźbieniu i wypolerowaniu. Obecnie używany jest jako tłuczeń do budowy dróg, znajduje też zastosowanie w ogrodach skalnych i wodnych oraz jako materiał do produkcji nagrobków.